POEZJA CODZIENNOŚCI. FOTOGRAFIA POWOJENNEJ AWANGARDY CZESKIEJ

Tendencje w fotografii artystycznej lat sześćdziesiątych w Czechach - Grupa DOFO; Studio Fotografii Liberec; surrealizm, strukturalizm, konkretyzm i sztuka optyczna. Jedną z pierwszych powojennych grup fotografów w dawnej Czechosłowacji była Grupa DOFO, działająca na przestrzeni lat 1958-1975 w Ołomuńcu. Grupa stosowała wiele przedwojennych technik eksperymentalnych a jej członkowie wyrażali subiektywne odczucia twórców w postaci ekspresyjnych, strukturalnych obrazów, z elementami halucynacji. Wpływ twórczości tego kolektywu, pełnej powagi, znaczenia, jakości, przekroczył granice kraju i odcisnął szerszy ślad na europejskiej scenie artystycznej. Obecna wystawa pokazuje również kilku ważnych poprzedników i przyjaciół grupy DOFO.Co ważne, autoportretowe przedstawienia w kilku dziedzinach, fotografii, malarstwie i literaturze, wliczając w to jeszcze liczną korespondencję dały artyście szczególną możliwość nie tylko ukształtowania, ale i dosadnego wyrażenia własnego wizerunku. Fotograficzne autoportrety, a także portrety bliskich mu osób z okresu z przed 1914 roku związane były z jego biografią, z życiem powiązanym ze sztuką. Podobnie jak powstające później w okresie międzywojennym fotografie rejestrujące różnorodne działania i parateatralne eksperymenty. Kreatywna osobowość artysty, poszukująca spełnienia przez absurd, nonsens i szaleństwo bliska była intuicjom dadaistów i surrealistów. Jednak ze względu na osobisty charakter tych fotografii, Witkacy nie zamierzał prezentować ich publicznie. W ogóle nie myślał o odbiorcach, co najwyżej z kręgu bliskich przyjaciół, których czasem obdarowywał własnymi wizerunkami w szokujących pozach dopisując dedykacje. Poza tym fotografia jako taka – według jego własnej teorii Czystej Formy – ze względu na naturalizm nie mieściła się w kategoriach sztuki. Jednak świadomy był wagi tych zdjęć, których współcześni mu nie rozumieli. Wklejone w albumy gromadził w specyficznym Muzeum Osobliwości, do którego dostęp miały tylko wybrane osoby, zapraszane na wiele godzin oglądania, także kolekcjonowanych przedziwnych obiektów, symbolizujących złożoną rzeczywistość. W latach trzydziestych Witkacy w rozmowie z Marianem i Witoldem Dederko, którzy wykonali jego portret – fotonit, wypowiedział znamienne zdanie: „Wy zajmujecie się fotografią, a ja się nią bawię“. * Witkacy z pewnością nie podejrzewał, że po wielu latach właśnie jego fotografie wzbudzą ogromne zainteresowanie. Nie mógł również spodziewać się, że zostanie prekursorem mających dopiero nadejść działań parateatralnych, performatywnych, happeningowych i inscenizacyjnych. Jego odkrywczość w tym zakresie okazała się niebywale ciekawa i nadal inspirująca wielu twórców współczesnych. W następstwie przemian w sztuce XX wieku oraz powszechnego zainteresowania fotografią dzieła Witkacego począwszy od lat siedemdziesiątych trafiły na sale wystawowe nie tylko europejskich galerii, ale najważniejszych muzeów świata, przede wszystkim muzeów amerykańskich, cieszących się największą renomą, jak: nowojorska MOMA – Museum of Modern Art oraz The Metropolitan Museum of Art, również National Gallery of Modern Art, Washington – jedno z dziesięciu największych muzeów świata, także LACMA – Los Angeles County Museum of Art, i The Art Institute of Chicago.

Prezentowani artyści

Emila Medkova, Vilem Reichman, Ladislav Postupa, Antonín Gribovský, Jan Hajn, Rupert Kytka, Jaromír Kohoutek, Ivo Preček i inni.

Kurator

dr. Štěpánka Bieleszová

Fotografie z kolekcji Muzeum Sztuki Współczesnej w Ołomuńcu

Dostępność Wystawy

Muzeum Podlaskie w Białymstoku, Ratusz, Rynek Kościuszki 10 – dostępna do 20.10.21 do 30.09 Wt-Ndz, w godz. 10.00 – 18.00; od 01.10 do 20.10 Wt-Ndz, w godz. 10.00 – 17.00 / przerwa techniczna w celu dezynfekcji sal wystawienniczych: 13.45 – 14.15